Anahtar kelimeler: Ay toprağı, elektroliz, oksijen.
Atmosferin dışındaki görevlerini arttırmak isteyen ve bunu gerçekleştiren insanoğlu, birçok uzay görevi için en yakınımız, uydumuz olan Ay’a gitmektedir. Apollo11′ den sonra 12 astronot daha Ay yüzeyinde bulunmuştur. Ayrıca, Ay daha sonra yapılması planlanan Mars gibi farklı gezegenlere olacak yolculuklardan önce denemelerinin yapılmasına en elverişli mekandır. Dediğimiz gibi, yolculuklar atmosfer dışına olduğundan dolayı göreve giden astronotlar kullanacakları bütün oksijeni beraberlerinde götürmeye mecbur kalmaktadırlar. Bu, hem ciddi bir alan işgal ederken hem de maliyeti büyük ölçüde arttıran bir durumdur. Ayrıca uzun süreli görevler için astronotların oraya yerleşmesine de bir engel teşkil etmektedir.
Görünüşe göre Avrupa Uzay Ajansı (ESA) bu sorunu çözmeye oldukça kararlı. Hollanda’nın Noordwijk kentinde bulunan laboratuvarda ki ESA araştırmacıları Ay’da bulunan kaynaklardan oksijen üretimi üzerine çalışmaktadır. Bu oksijenle sadece astronotların ihtiyaçlarını karşılamayı değil aynı zamanda roket yakıtı üretmeyi de planlamaktadırlar.
Önceki görevlerde elde edilen bilgilere göre, Ay’daki toprağın yüzde 40-45’i oksijenden oluşmaktadır. Yani uydumuzun yüzeyinde en yaygın bulunan element oksijendir. Fakat oksijen atomları oksitlendiklerinde diğer elementlerle etkileşime girdiklerinden dolayı doğal hallerinde kullanılamamaktadırlar.
Oksijenin kullanımı için ise daha önceden de bilinen bir elektroliz yöntemi kullanılmaktadır. Bu yöntem için: Toprak önce 950°C dereceye kadar ısıtılır. Daha sonra elektrik verilerek oksijen ayrıştırılır. Bu işlemlerin sonunda oksijene ek olarak bir de topraktan metal alaşımı elde edilir. Astronotlar bu alaşımı da görevlerde kullanabilirler.
Anlayacağınız bu toprağın; etinden, sütünden, her türlü nimetinden yararlanılmaktadır.
Tabi, bu teknolojinin faaliyete geçebilmesi için daha düşük sıcaklıklarda çalışabilir hale ve uzaya taşınabilir boyutlara getirilmesi gereklidir. Bu da çok uzun sürmeyecek gibi gözümektedir. 2020 yılının ortalarında Ay’a bu görev için tekrar insan gönderilmesi planlanmaktadır.
Öyleyse yazımızın en güzel kısmına gelelim: Sizce, günümüzde vizyona girecek olan bilim kurgu filmlerinde oksijeni tükendiğinde Ay’a gidip toprak alan astronotları görür müyüz? Ne dersiniz?
Kaynakça:
https://www.technopat.net/2014/05/26/ayda-yasamak-icin-daha-fazla-sebep-var/amp/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Ay
http://www.bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gecmisten-gelecege-ay-gorevleri
Yazar: Ebrar Mert
Editör: Hatice Rumeysa Bayram
Çeviri: Ebrar Mert
TAKE ME TO THE MOON
Keywords: Moon soil, electrolysis, oxygen.
The human, who wants to increase duties outside the atmosphere and succeeds this, prefers our nearest and secondary planet the Moon. After the Apollo 11,12 more astronauts have gone to the Moon. In addition to the Moon is the most convenient place for experiments before the planned trip to different planets like Mars. As we said, since the journeys are out of the atmosphere, astronauts who go to duty have to take all the oxygen they will use with them. This is a case that both occupies a seriously big space and enhancer coot. It is also obstacle for astronauts to settle there for long-term missions.
Apparently the European Space Agency (ESA) is determined to solve this problem. ESA researchers at the laboratory in Noordwick, Netherlands, are working on producing oxygen from the Moon’s resources. With this oxygen they plan not only to meet astronauts needs but also to produce rocket fuel.
According to the information belong to previous missions, 40/45 percent of the soil on the Moon is composed of oxygen. So, the most common element on the surface of our satellite is oxygen. However, oxygen atoms cannot be used in their natural state since they interact with other elements when they are oxidized. For the use of oxygen, a previously known electrolysis method is used. Firstly, the soil heated to 950°C. Then the electricity is given and oxygen is separated. At the end of these processes, a metal alloy is obtained from the soil in addition to oxygen. Astronauts can also use this alloy in missions. So that, all parts of this soil can be used.
Of course, in orer for this technology to became opperational must be work at lower tempratures and it must be small enough to be taken into space. This will not take too long. In the middle of this year, it is planned to bring people to the Moon again for this task.
Do you think we can see astronauts going to the Moon to get oxygen in science fiction movies?
Sources
https://www.technopat.net/2014/05/26/ayda-yasamak-icin-daha-fazla-sebep-var/amp/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Ay
http://www.bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/gecmisten-gelecege-ay-gorevleri
Writter:Ebrar Mert
Translator:Ebrar Mert