Danende Topluluğu olarak düzenlediğimiz Monokl Okumaları etkinliğimizin 2020 – 2021 döneminin ikinci programı 30 Ocak 2021 tarihinde online olarak gerçekleşti.
Bu dönem, geçtiğimiz sene olduğu gibi Monokl Okumaları’na bir temayla başladık. Bu tema, içinde bulunduğumuz çağın en çok konuşulan konularından. “Küreselleşme ve Modernizm”. Diğer dönemlerden farklı olarak, bu dönem her programa mahsus olmak üzere bir alt tema belirledik. Bu haftaki programımızın alt teması ise “İnsan”. Bu konu doğrultusunda, Alev Erkilet’in “Ortadoğu’da Modernleşme ve İslamî Hareketler” eserinin tahlilini gerçekleştirdik. Hocamızın doktora çalışması olup geniş bir literatür ve kaynak çalışması içeren bu eser için, eserin yazarı olan Prof.Dr.Alev Erkilet hocamız aramızdaydı.
İlgili kitabı, programımızın ilk saatinde gönüllü olan katılımcı arkadaşlarımız, ikinci saatinde ise konuğumuz tahlil ettiler. Gönüllü arkadaşlarımız, modernleşmenin Ortadoğu toplumlarında İslamî Hareketler üzerinden gidişatına, İran Devrimi’ne, devrimin neden sadece İran’da gerçekleştiğine, Türkiye’de – Mısır’da ve İran’da gerçekleşen modernleşmeye konuları başta olmak üzere eserin tahlilini yaptılar.
Programın ikinci saatinde, Danende Topluluğu Eğitim Komisyonu Başkanı Betül Taşçi moderatörlüğünde, konuğumuz Prof.Dr.Alev Erkilet programımıza katıldılar. Komisyon Başkanımız Betül Taşçi, konuğumuzu tanıttıktan sonra sözü kendilerine devrettiler. Alev Erkilet, kendi doktora çalışması olan Ortadoğu’da Modernleşme ve İslamî Hareketler eserinin yazılış sürecinde yaşanılan zorluklardan bahsettiler. Aynı zamanda içinde bulunduğumuz bu zorlu sürecin bizleri pişirip olgunlaştıran bir süreç olduğundan ve zorluğundan çok getirdiği güzelliklere odaklanmamız gerektiğini söylediler. Sonrasında 3 ana alternatif bakış açısına değinerek bu bakış açıları hakkında değerlendirmelerde bulundular.
Eseri yazarken kullandıkları karşılaştırmalı yöntemi şu sözlerle açıkladılar; “Karşılaştırmalı yöntem tarihsel sosyolojide özellikle kullanılan yöntemlerdendir. Her şey birbiri ile karşılaştırılamaz. Karşılaştırma yapabilmemiz için konuların ortak olguları, bazı bakımlardan benzer, bazı bakımlardan farklı olmalıdır. İnsanları harekete sevk eden şey değerleridir. Bunları kendi değer sistemleri içerisinde analiz etmek gerekir.” Program boyunca modernleşmeye dair konuştuğumuz her şey bununla ilişkilidir. Her şey kendi içinde, kendi değer sistemlerine göre analiz edilmelidir. Küreselleşmiş dünyada modernleşmeyi ancak bu şekilde anlamlandırabiliriz.
Program esnasında Sait Halim Paşa’dan, Mehmet Akif Ersoy’dan ve Babanzade Efendi’den örnekler vererek 19. yüzyılda İslamcılık için gayret gösteren fertlerden olduklarına, ayrıca Aliya İzzetbegoviç, Ali Şeriati, Seyyit Kutup gibi bulundukları dönemde bir çok oluşuma sebebiyet veren kişilere de değindiler.
Konuğumuz İslamcılık hakkında şunları söyleyerek sözlerini sonlandırdılar ; “İslamcılık ve İslami hareketler moderniteye indirgenemez. İslamcılık modernitenin ortaya çıkardığı modern bir ürün değildir. Yadsıma hakkını hiç vermez. İslamcılığın kendisi zaten moderndir. İslamcılık sağ bir ideoloji değildir. Sağcılık başka bir şeydir. İslamcılık sola karşı sağ değildir, anti-komünist değildir, bir şeyin antisi, sağı, solu değildir, öznesidir.”
Bitmesini hiç istemediğimiz uzun soluklu bir program oldu bizim için. Nice güzel programlara.
Sevgiyle…